هشتمین کنگره راهبردی و نمایشگاه نفت و نیرو

گزارش روز اول هشتمین کنگره راهبردي و نمایشگاه نفت و نیرو

روز اول کنگره در محل مرکز همایش هاي سازمان مدیریت صنعتی از ساعت 9:00الی 17:30برگزار گردید و از اعضاي هیئت مدیره انجمن اپک جناب آقایان مهندس ادموند میرزاخانیان، مهندس علیرضا رشیدي و مهندس سید موسی لنکرانی حضور یافتند. در ادامه گزارش مختصري از پنل ها و موضوعاتی که ارائه شد خدمتتان تقدیم می گردد:

مراسم افتتاحیه کنگره با صحبت هاي جناب آقاي محمد ایروانی دبیر کنگره نفت و نیرو آغاز شد. ایشان انرژي را یکی از مهم ترین پیشرانه هاي توسعه اقتصادي دانستند و اعلام داشتند که یکی از حوزه هایی که بخش خصوصی می تواند نقش ویژه اي در آن داشته باشد؛ حوزه مدیریت و بهینه سازي مصرف انرژي است که در این حوزه می توان از طریق اتکا به رویکردهاي جدیدِ دانش بنیانِ قابلِ پیاده سازي در بخش هاي صنعتیِ مستقر و نیز انرژي هاي تجدیدپذیرِ در حال توسعه؛ موفق عمل کرد. البته در تمامی این موارد پایبندي دولت به تعهدات و سرعت عمل در بازپرداخت هاي ممکن بسیار در این خصوص راه گشاست. همچنین توضیحاتی در خصوص بحران اوکراین ارائه نمودند که در پی این تحولات دولت ها نیازمند مشارکت بیشتر مردم خواهند بود. در ادامه جناب آقاي دکتر قمینی فرد به صورت آنلاین در کنگره حضور یافتند و اطلاعات آماري مفیدي در خصوص اقتصاد و بازار نفت ایران و دنیا ارائه نمودند. سپس جناب آقاي دکتر علی اشرف افخمی به عنوان سخنران بعدي برنامه بیان داشتند که قدم اول توسعه این است که ذهن هایمان را بگشاییم و تامین مالی را یکی از اصلی ترین مشکلات این حوزه دانستند. همچنین به اعتقاد ایشان باید حمایت بیشتري از شرکت هاي دانش بنیان صورت پذیرد. ایشان به بررسی موضوعاتی از جمله راه هاي جذب سرمایه، بورس و نظام هاي اعتبارسنجی پرداختند و در پایان بیان نمودند که بسیاري از مدل هاي اجرایی که باید حتما عملیاتی هم بشود نیازمند این است که ما تعامل با دنیا را فراهم کرده و بدون جذب سرمایه تولید امکان پذیر نیست.

افراد حاضر در روز نخست کنگره در 3پنل ذیل به ارائه موضوعات مختلف و پاسخ به سوالات شرکت کنندگان پرداختند:

• الزامات و اولویت هاي نظام اقتصادي براي حفظ حیات و توسعه صنعت پتروشیمی

این پنل با حضور جناب آقایان دکتر احمد مهدوي ابهري دبیر کل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی، مهندس جعفر ربیعی مدیر عامل سابق شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس، دکتر مسعود اسم خانی مدیرعامل شرکت سرمایه گذاري تاپیکو و دکتر علی جدي نماینده کمیسیون صنایع و معادن مجلس شوراي اسلامی ادامه یافت.

• شرکت هاي دانش بنیان، توسعه بازار هاي داخلی و خارجی

این پنل با حضور جناب آقایان مهندس احسان ثقفی رئیس هیئت مدیره انجمن استصنا، مهندس محسن حائري نژاد رئیس توسعه و تحقیقات شرکت راه اندازي و بهره برداري صنایع نفت، مهندس قدیر قیافه نایب رئیس هیئت مدیره کنفدراسیون صادرات ایران ارائه شد.

• شرایط تولید و مصرف گاز تاکنون و روند آینده آن تا 1420
  این پنل با حضور جناب آقایان مهندس حسن منتظر تربتی مدیرعامل سابق شرکت ملی گاز ایران، دکتر یداالله سبوحی عضو هیئت علمی دانشکده انرژي دانشگاه صنعتی شریف، مهندس بهزاد محمدي مدیرعامل سابق شرکت ملی صنایع پتروشیمی، مهندس رضا نوشادي مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران، دکتر محمدرضا صدیقی مدیر سابق برنامه ریزي تلفیقی شرکت ملی گاز ایران و مهندس سید صالح هندي عضو هیئت مدیره شرکت کاوش و تولید مهر انرژي برگزار گردید.

لازم به ذکر است که در روز دوم کنگره در تاریخ 10 اسفند ماه پنل اپک در ساعت 13:00 الی 14:30 با موضوع جایگاه بخش خصوصی در حکمرانی بخش هاي نفت و نیرو و با مدیریت جناب آقاي مهندس ادموند میرزاخانیان و با حضور مهندس سید موسی لنکرانی، دکتر پیمان مولوي، دکتر امیر یوسفیان و مهندس حسن صابري برگزار می گردد. لذا از اعضاي محترم انجمن اپک دعوت می گردد تا در روز دوم کنگره شرکت نمایند.

---

گزارش روز دوم هشتمین کنگره راهبردي و نمایشگاه نفت و نیرو

در روز دوم کنگره 4 نشست برگزار گردید و از اعضاي هیئت مدیره انجمن اپک جناب آقایان مهندس محمد حلوائی، مهندس ادموند میرزاخانیان، مهندس علیرضا رشیدي، مهندس سید موسی لنکرانی و دکتر محمد طاهري حضور یافتند. در ادامه گزارش مختصري از نشست ها به خصوص از پنل اپک با موضوع جایگاه بخش خصوصی در حکمرانی بخش هاي نفت و نیرو تقدیم حضورتان می گردد:

• نقش نهاد تنظیم گر مستقل و بازارهاي رقابتی در کاهش بحران سرمایه گذاري در صنعت برق

مهندس علیرضا شیرانی عضو هیئت مدیره باشگاه نفت و نیرو، مهندس آرش کردي رئیس هیئت مدیره شرکت توانیر، علی نقوي مدیرعامل بورس انرژي ایران، دکتر مصطفی رجبی مشهدي مدیرعامل شرکت مدیریت شبکه برق ایران، دکتر محمودرضا حقی فام استاد دانشگاه تربیت مدرس، مهندس اسداالله صبوري مدیرعامل شرکت مدیریت مهندسی آفاق انرژي پارس و دکتر کریم افشار عضو هیئت مدیره سندیکاي شرکت هاي تولیدکننده برق در این پنل حضور داشتند و به بحران ها و مسائل جدي که در صنعت برق کشور با آن روبرو هستیم؛ مطالب خود را ارائه نمودند.

• رویکرد جهانی توسعه انرژي هاي تجدیدپذیر و بهینه سازي مصرف

دکتر لیلا شیوا عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهش هاي پیشرفته تهران، مهندس محمدامین زنگنه دبیر انجمن انرژي هاي تجدیدپذیر ایران، Dr. Phoebe Koundouri رئیس اتحادیه اقتصاددانان محیط زیست و منابع طبیعی اروپا و Dr. Thomas Dulak محقق مؤسسه تحقیقات پیشرفته اقتصاد و آمار دانشگاه بروکسل این پنل را مدیریت کردند.

• جایگاه بخش خصوصی در حکمرانی بخش هاي نفت و نیرو

این پنل با حضور جناب آقایان مهندس ادموند میرزاخانیان نایب رئیس هیئت مدیره انجمن اپک، مهندس سید موسی لنکرانی مشاور عالی هیئت مدیره انجمن اپک، دکتر پیمان مولوي رئیس هیئت مدیره شرکت مولوي کپیتال، دکتر امیر یوسفیان عضو هیئت مدیره بانک صادرات ایران و مهندس حسن صابري مدیریت بخش مکانیک شرکت نارگان برگزار شد. آقاي مهندس میرزاخانیان به عنوان رئیس نشست مقدمه خود را با اشاره به این موضوع که پول نفتِ آنچنانی در کشور باقی نمانده و دولتِ پولدار وجود ندارد؛ می بایستی که ما دست روي زانوي خود گذاشته و از زمین بلند شویم؛ آغاز کردند. ایشان پس از معرفی سخنرانان محترم پنل از آنان درخواست کردند که مسائل را بشکافند تا در نهایت بتوانند یک راهکار براي شرایط حاضر ارائه دهند. سخنران دوم جناب آقاي دکتر مولوي با طرح موضوعات مهم اقتصادي؛ همچون اقتصاد ذينفعانه، آزادي اقتصادي و بررسی رتبه کشورها در آن تحلیل هاي مختلفی را ارائه نموده و راهکار Syndication و ایجاد مؤسسات مالی و اقتصادي که مشخصاً به سکتور نفت، گاز و پتروشیمی سرویس بدهد را مطرح کردند. در ادامه آقاي مهندس صابري توانمندي ها و لزوم واگذاري امور به بخش خصوصی را با شاخص RGI توضیح دادند. ایشان با بیان وظایفی که در اقتصاد تعریف شده اعلام نمودند که دولت باید به صورت وکالتی کار کند نه ولایتی! هم چنین اشاراتی به ثروت محوري و تجربیاتی که بخش خصوصی در زمینه هاي پاییندست و بالادست سرمایه گذاري کرده بودند را داشتند. سپس آقاي دکتر یوسفیان به بیان سیستم خلق پول اعتباري پرداخته و اعلام داشتند که نظام بانکی این آمادگی را دارد تا با بخش خصوصی همکاري نماید. ایشان پیشنهاد دادند که با دستبه دست کردن پول؛ دستبه دست هم داده و با ایجاد یک ساختار در نظام مالی بتوانیم از آن استفاده نماییم. در بخش بعدي سخنرانی جناب آقاي مهندس لنکرانی به این موضوع پرداختند که به دنبال ایجاد یک Supplies Credit تأمین اعتبار و یک Corporate Financing همکاري در تأمین مالی هستند. در این روش چنانچه مرزها باز شود؛ کشور ما پایگاه بسیار خوبی براي شرکت هاي خارجی خواهد بود و در این فاصله تمرین خیلی خوبی را هم انجام خواهیم داد. در ساختار Supplier Credit قصور کارفرما در مورد امور مالی پروژه که معمولاً عمده قصور کارفرما است حذف و در عهده پیمانکار قرار می گیرد. بنابراین رعایت برنامه حیاتی می گردد و از طرفی مدیریت زمانی پروژه با روش برنامه ریزي معمول یعنی Activity Base روش دقیقی نیست. در سیستم هاي روز روش Value Base بسیار کارآمد و دقیق است و حتی مشکل همیشگی امور مالیاتی پیمانکاران را با روش Cost To Cost حل می نماید. اپک نیز در این رابطه یک دوره مدیریت پروژه به نام Earned Value Management System برگزار نموده است. این اقدامات موجب ایجاد یک خانه تکانی ذهنی و سیستمی در بین کارفرماها و پیمانکارها خواهد شد. این روش از طرف انجمن اپک تدوین خواهد شد و آن را به صورت جزوه ای خلاصه در میان پیمانکارها توزیع خواهد نمود. ایشان در تکمیل فرمایشات جناب آقای مهندس صابري افزودند که بخش مهندسی ایران بسیار بخش با ارزشی است و این یکی از سرمایه هاي بزرگ کشور ما می باشد، باید قدر آن را دانست و نگه داشتن این نیرو براي ما؛ یک ذخیره و سرمایه بزرگی خواهد بود. جناب آقای مهندس میرزاخانیان با جمع بندي مطالب فوق ابراز امیدواري کردند که توانسته باشند در این پنل با توجه به شرایط حاضر راهکاري اجرایی را ارائه کرده و با ایجاد انگیزه به این معنا که یکبار دیگر یک اتفاق خوب را در این شرایط سخت بتوانیم رقم بزنیم؛ صحبت هاي خود را خاتمه دادند. پس از اتمام سخنرانی، جناب آقاي محمد ایروانی دبیر کنگره نفت و نیرو لوح های تقدیر را به پاس تشکر و قدردانی به سخنرانان محترم اعطا نمودند.

• تحولات سیاسی فرصتها و تهدیدها در بخش انرژي

دکتر سید حمید حسینی سخنگو اتحادیه صادرکنندگان فرآورده هاي نفت گاز و پتروشیمی ایران، دکتر امیرحسین زمانی نیا نماینده ایران در هیئت عامل اوپک و سایر مجامع بین المللی انرژی، دکتر آرش رئیسی نژاد عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران و دکتر محمد قاسمی رئیس مرکز پژوهش هاي اتاق بازرگانی صنایع، معادن و کشاورزي ایران به بررسی فرصت ها و تهدیدها پرداختند. دکتر آرش رئیسی خطوط لوله ایران و کشورهاي اطراف را تحلیل و بررسی نموده و با بیان این که هیچ خط لوله عمده اي از کشور ما نمی گذرد، در نتیجه ایران دچار فرسایش ژئوپلیتیکی شده و این بدین معناست که به راحتی از بازارهاي انرژي حذف خواهیم شد. همچنین تحریم ها ما را آرام از بازارها جدا کرده اند؛ بدون اینکه بتوانیم هزینه ای را بر آنان ایجاد کنیم. انزوای دوم ما در حال شکل گیري است، ما باید ذهنیت شبکه اي در کشور ایجاد کنیم نه ذهنیت دوجانبه و این عاملی است که سبب می شود ما تحریم پذیري کمتری داشته باشیم، این امر نیازمند این است که ما جهانی بیندیشیم، منطقه ای گفت و گو کنیم و ملی عمل نماییم.

• اختتامیه

در مراسم اختتامیه هشتمین کنگره نفت و نیرو جناب آقاي احمد داودي ضمن تشکر از مشارکت کارشناسان و خبرگانی که در کنگره حضور داشتند، بیانیه پایانی کنگره راهبردي و نمایشگاه نفت و نیرو را به شرح ذیل به استحضار حاضرین در کنگره رساندند: باتوجه به تحولات اخیر در سطح جهانی که فضاي انرژي را شدیداً تحت تأثیر قرار داده است ضروري است ایران به عنوان یکی از مهمترین کشورهاي داراي ذخایر هیدروکربوري با حساسیت و دقت بسیار تحولات را زیر نظر داشته و براي بهره گیري مناسب از منابع کشور در مقابل تهدیدهاي میان مدت و درازمدت مراقبت کافی مبذول دارد. مهمترین یافته ها و توصیه هاي این کنگره به شرح ذیل است:

الف) پیشبینی می شود که اقتصاد جهانی در سال 2023 رشد %2.5 را تجربه خواهد کرد و تقاضای جهانی نفت نیز در سال 2023 با افزایش %2.8 رو به رو خواهد بود. قیمت هاي نفت و حباب های جهانی گاز پس از التهاب هاي ابتدایی سال 2022 به تدریج رو به تثبیت و کاهش نهاده است اما در میان مدت و دراز مدت تحت تأثیر تحولات مربوط به گذار انرژي قرار خواهد گرفت.

ب) در زمینه روش هاي تأمین مالی براي سرمایه گذاري در صنعت انرژي کشور، ضرورت استفاده از مدل هاي مالی رایج و منابع مالی بین المللی و ابزارهاي شناخته شده ضروري خواهد بود. توجه به الزامات و روش هاي شناخته شده حاکمیت شرکتی، تدوین نظام جامع تأمین مالی و ضرورت وجود مؤسسات مالی و بانک تأمین سرمایه براي بخش انرژي کشور. در خصوص فضای کسب و کار براي غلبه بر شرایط اقتصاد ذينفعانه باید به سمت تجمیع و هم افزایی و سندیکایی نمودن فعالیت هاي شرکت ها و مؤسسات خصوصی پیش رفت.

ج) در رابطه با گاز طبیعی با توجه به وضع و اهمیت بسیار آن در اقتصاد ملی و نظر به ناترازي تهدیدآمیز گاز طبیعی در کشور، سهم در صادرات و منابع ارزي کشور، مشکل تأمین سوخت و خوراك واحدهاي صنعتی و پتروشیمی کشور از خسارت بارترین تهدیدها در سطح ملی است. ضرورت صرفه جویی و بهینه سازي مصالح، لزوم تسهیل طرح هاي صرفه جویی و منطقه اي و پایدار کردن نحوه تعیین نرخ خوراك بر اساس قوانین دائمی، لزوم نهاد مستقل تنظیم گر، اهمیت ایجاد شرایط مساعد براي طرح هاي پترو پالایشی، توجه به شکاف و تزاید تولید و مصرف گاز کشور تا سال 1420 ضرورت اجراي طرح هاي بهینه سازي تا حدود %40 مصرف کشور بیش از هر چیز به عنوان یک راهکار اساسی ناگزیر مطرح است. لزوم تغییر نگاه و سیاست عرضه گرا به بهینه سازي مصرف و تمرکز حکمرانی بر جهت مشارکت هرچه بیشتر سرمایه و تکنولوژي بخش غیردولتی در توجیه پذیري و بهینه سازي در سطح اقتصاد خرد، روند افزایش وضع و سهم گاز در ارزش افزوده سرمایه پتروشیمی و در اقتصاد ملی و عدم النفع سنگین مجتمع هاي پتروشیمی در اثر کمبود گاز و ضرورت حرکت از پتروشیمی متکی بر گاز به طرح هاي متکی بر استفاده از محصولات بالادستی، اصلاح ساختار حکمرانی در بخش گاز و رابطه مالی شفاف و بر قراري الزامات تأمین سرمایه و تکنولوژي لازم براي رفع ناترازي گاز و البته همین مباحث در بحث برق.

د) اهمیت تقویت و توسعه شرکت هاي دانش بنیان، ضرورت نظارت و دقت بیشتر در زمینه حمایت از این شرکتها و تمرکز حمایت در زمینه هاي با اولویت بالاتر، آینده نفت بستگی بسیار زیاد به تکنولوژي دارد و شرکت هاي دانشبنیان باید به شرکت هاي تکنولوژي محور میل کنند. تقویت سیاست هایی براي کمک به افزایش و توسعه صادرات دانش محور، ضرورت دسترسی به بازارهاي سرمایه و تکنولوژي هاي جهانی.

ه) با توجه به روند پرسرعت مصرف انرژي الکتریکی در سطح ایران و جهان و با نگاه به ناترازی برق کشور؛ تغییر نگاه به صنعت برق از خدمات عمومی به یک کالاي صنعتی با شرایط ویژه اقتصادي و بازاري آن، ضرورت کاهش نقش دولت در تعیین قیمت برق و لزوم برقراري فضاي مناسب رقابتی معاملات براي صنایع و نیروگاه ها از طریق نرخ سوخت واقعی نیروگاه ها و یارانه هاي شفاف به مصرف کنندگان برق، در قبال حاکمیت قوانین و مقررات قدیمی و اقتدار مقررات دولتی ضروری است با تغییر در ساختار مدیریت صنعت برق، تنظیم گري روي بازار این صنعت؛ توسط نهاد مستقل صورت گیرد. توسعه بازارهاي آتی در صنعت برق، انتقال یارانه برق به انتهاي چرخه عرضه برق به جاي ابتداي این چرخه.

ز) بدون رفع مشکلات و اصلاح روابط بین المللی براي دسترسی به سرمایه و تکنولوژي در شرایط مساعد متعارف، رفع ناترازي و بهینه سازی تولید مصرف انرژي کشور امکان پذیر نیست.

و) با توجه به روندهاي گذار انرژي در سطح جهان براي نیل به توسعه پایدار و امنیت انرژي ضرورت توجه و تمرکز بر توزیع و ترویج انرژي هاي تجدیدپذیر به ویژه خورشید با شعاري که فرمودند ما خورشید بیش از نفت داریم.

دبیرخانه برگزاري کنگره هشتم راهبردي نفت و نیرو ایران و با تشکر مجدد از همه دوستان و عزیزانی که وقت گذاشتند و کمک کردند تا در کنار هم بتوانیم این کنگره را برگزار نماییم.

با تشکر از توجه شما – دبیرخانه انجمن اپک